viernes, 16 de octubre de 2009

Warmi Urquy (Pedida de mano)

(Tradición)
Llaqtaypiqa kimsa kutitam parlaq puririna, chay sipaspa taytamamanpa wasinta purina. Qari wawayuqqa nisyutam ñakarin.

Ñawpaqta parlaq purina, chiqapunichus manachus, chayta yachaqraq purina. Chaypaq apana kukata, tantata, aychata, qallparata apana, chay qallparaqa huk nakasqam, mana qara chutisqa, chunchull urqusqalla, chaymi qallpara nisqa sutin, chayniyuq purina.

Riniku hinaqa, nisyu mana munakuq churakun, chay warmi churiyuq taytamamankuna, ayllunkunapas. Qariwawayuq taytamamantaqa lliwta ñakarichinku llaqtaypiqa.


Hinaspa chaymantaqa uyanakunku, allinta parlaykunku, haykaqsi urqunanku chaykunata. Chaymataqa huk kutita purillanataq, chaytaqa kancha qipakunapi sayarparichikunku, mana utqaytachu uyarinakamunku, tutam chaytaqa purina, mana punchaychuqa.Wakin tutaqa riki, manam vela kanchu, tutayaqmi nikamunku.

Chayrayku qari taytamamanqa prevenido, velantin, fosforontin purina.
Ñuqap velayqa kachkanmi, kaypi fosforoypas kachkan, nispa chiqanta hapiykachina. Chaypi uyanakunku haykaqsi urqunqanku chaykunata, chaypi apana gastutaqa, mana qara makillayuqchu purina.

Qipa kutipiqa, yachasqallaña chayqa, urquqllaña purina, chaypiqa achkata gastutaqa churakuna: cervezata, upyanakunata, frutakunata, imaymana apana. Qipipi, caballopi, asnopi carganiku chaytaqa. Chaypiqa primerota, qunqurichinku qarita, warmitawan, qarita maqanku, waqtanku. Qariqa chaskikullan, chaypaqchá warmi churinta munan riki.

Tapurinku: Allintachu tiyanki, nispa. Mana allin tiyanki hinaqa guardiayawan wanachisqayki nispa niykunku. Warmitaqa tapunku: Pachayki kanchu, awayta yachankichu, allintachu waykukunki nispa. Qalata pachanta huñuykapunku, chayta churapunku qipinman. Sichus mana churapunku hinaqa, mana allinchu. Manam taytamamanpa wasinpiqa imapas qipananchu.

Hinaspa pachapaqariykama urqupunku, warmitaqa pasachipunku, apakapunku. Chay pasaymantaqa, qariq wasinman chayachinku, chay warmi urqusqataqa. Chaypiqa waykuchinku, llamakunkankunata, uqa kunkankunata quykunku, imaynatas kuchunqa nispa, chay warmi atinchus manachus chaypaq.

Qaritapas suegronqa, qiwata rutuchimun, hatun rumikunata tanqachimun, kanchakunata ruwachin, imaymanata ruwachin. Sichus mana atinchu hinaqa nin:
Imataq kay micha qari, wischupuy aswan nin. Chaynam chay ñuqaykup kaqpiqa warmi urquyqa.